دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

شرح احوال و زندگانی جمال الدین محمود نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » جمال الدین محمود نیریزی(محمود بن محمد بن محمود) »
      جمال الدین محمود بن محمد بن محمود نیریزى، دانشمند و فیلسوف نامدار فارس در سده 9 - 10 ق. / 15 - 16 م. بود.      در تذکره‏ ها و کتب تراجم، بیشتر با نسبت «شیرازى» از او یاد شده  و مؤلّف هفت اقلیم، نام او را ذیل شیراز آورده است.  امّا جمال الدین محمود، خود در مقدّمه آثارش، نسبت نیریزى را در ادامه نامش ذکر کرده است.  علاوه بر آن، بیشتر منابع کتاب شناسى نیز نسبت نیریزى...

توضیح در مورد آثار و تالیفات سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
     با وجود اینکه ام‏ سلمه بیگم آثار سید قطب ‏الدین را چهارده کتاب گفته ، امّا در منابع کتاب شناسى بیش از 30 اثر به او نسبت داده شده است. از آنجا که برخى از آثار سید چند عنوان داشته، این امر سبب اشتباه بعضى از فهرست ‏نویسان شده است. علاوه بر آن، آثار متعددى نیز به اشتباه به او نسبت داده‏ اند که در بخش آثارِ منسوب به آنها اشاره خواهیم کرد.      بیشتر آثار قطب‏ الدین...

صفیر العارفین(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 صفیرالعارفین: قصیده ‏اى است عرفانى درباره عشق که ضمیمه قصیده عشقیه ـ در فاصله اشاره هفتم و هشتم ـ آمده است. قطب‏ الدین در قصیده عشقیه ـ قبل از صفیرالعارفین ـ اشاره کرده است که صفیرالعارفین را در هنگام بیخودى و سکر در عشق حق و در حال جذبه الهى سروده است. لذا با توجه به تاریخ به نظم در آوردن قصیده عشقیه ـ در سال 1145 ه . ق. ـ مى‏ بایست صفیرالعارفین را اندکى پیش از...

آثار عفیف الدین ابوبکر محمد بن نورالدین محمد حسینی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » عفیف الدین ابوبکر محمد بن نورالدین محمد حسینی »
     عفیف الدین آثارى نیز به رشته تحریر درآورد که عبارتند از: 1 - حاشیه بر الاربعین نووى ؛ 2 - حاشیه بر شمائل النبویّه ترمذى ؛ 3 - نفائس التنصیص فى شرح التلخیص .     چنانکه سخاوى گفته، او اثر مستقلى نیز با عنوانِ الشمائل النبویّه داشته است. علاوه بر آن، آثار دیگرى نیز به او نسبت داده‏ اند .  ...

مکتوبات(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 مکتوبات: این اثر شامل نامه ‏ها و پاسخ هایى است که در جواب سؤال برخى نگاشته است. در ضمن، نامه ‏هایى نیز در موضوعات عادى و معمولى از او موجود است. مهمترین این مکتوبات رساله عرفانى است که در سال 1170 ه . ق. خطاب به محمدهاشم شیرازى نوشته است. او در این رساله از رابطه جزو و کلّ و پیوستگى آنها سخن به میان آورده و گفته است: «همچنان که جزو بدون کل وجود ندارد، کلّ هم...

قصیده انوار الو لایه (اثر سید قطب‌الدین محمد حسینی نی‌ریزی) (۲)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 انوارالولایه: قصیده ‏اى است عربى ملقّب به «مصباح الولایه» و «بحر المناقب» شاملِ حدودِ پنج هزار و دویست بیت ـ یا به گفته آقاى خاورى، چهار هزار و صد و شصت و هفت بیت  ـ در بحر رجز . چنانکه آقاى خواجوى گفته، قطب‏ الدین این منظومه را در جوابِ مسأله‏اى که دو نفر از مریدان درباره شرح حدیث عمران صابى از او پرسیدند، سروده است .     مرحوم دکتر خاورى هر چند نامِ اصلىِ کتاب را به دست...

شمس الحکمه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 شمس‏ الحکمه: قصیده‏ اى است لامیه درباره معرفت و انس با قرآن و موضوعاتى از قبیل ثبوت وجود حقیقى، بطلان حکمت فلاسفه مادى و ... .      این قصیده در حدود 96 بیت است و معمولاً در نسخه ‏هاى خطى موجود ضمیمه فصل ‏الخطاب و یا دیگر آثار سیدقطب ‏الدین آورده شده است. بخش هایى از این منظومه را براى اطلاع ذکر مى‏کنیم:                   حمدت اللّه تعظیما و توقیرا و تبجیلا             على انوار حکمه...

ترجمه غزل عطار(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
 ترجمه غزل عطار: ترجمه عربى غزلى از عطار است. برخى این اثر را ذیل قصیده عشقیه آورده ‏اند، زیرا آن قصیده در ادامه ترجمه این غزل است.      چنانکه قطب‏ الدین خود در مقدمه این اثر اشاره کرده در عنفوان جوانى با شنیدن غزلى از عطار، مرغ جان او به پرواز در عوالم قدس درآمد و سالها بعد، قبل از سال 1145 ه . ق. آن را به نظم عربى ترجمه کرد.      در مقدمه آن آورده است:      امّا بعد...

کنز الحکمه(اثرسید قطب الدین محمد حسینی نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی » آثار سید قطب الدین محمد حسینی نیریزی »
کنزالحکمه: منظومه تائیه بر وزن فصل الخطاب که در ادامه آن آمده است. این قصیده شامل هفت مقدّمه و هجده بصائر و موضوع آن نیز همان موضوعات فصل الخطاب است که پیش از این به تفصیل درباره آن بحث شد. عنوان کنزالحکمه را بنده در این منظومه نیافتم، امّا چون بسیارى از منابع آن را کنزالحکمه نامیده ‏اند، ما نیز، تحت این عنوان از آن نام مى‏ بریم. ضمنا باید یادآور شویم که شباهت بسیار آن از نظر...

آثار ابوالفضل صفی الدین عبدالرحمن بن نورالدین محمد حسینی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » خاندان سید جلال الدین عبدالله حسینی » خاندان سید نورالدین محمد حسینی » ابوالفضل صفی الدین عبدالرحمن بن نورالدین محمد حسینی »
     صفى ‏الدین، رساله‏ اى در اعتقاد اهل سنّت نگاشت، همچنین بر منازل السائرین خواجه عبدالله انصارى و برخى آثار دیگر حواشى نوشت. با وجود این، تنها دو بیت از اشعار او در دست است که سخاوى در الضوء اللامع نقل کرده است:                               الا یا نفس ویحک لاتنامى                                           فکم نوما یورث من ملام                                                                      *                 یا عازما نحو الحبیب هناکا                                         قبل یدیه اذا وصلت هناکا      او در ربیع‏ الاوّل سال 864 هجرى قمرى به مکه مکرمه رفت...